David Bade: een masterclass

Afgelopen woensdag, zeg maar twee dagen geleden, was ik in de gelukkige gelegenheid om een masterclass van de Nederlandse kunstenaar David Bade in het Teylers museum te Haarlem. Normaal gesproken had ik nooit op een woensdag naar een masterclass kunnen gaan, maar aangezien ik vanwege mijn psychische gesteldheid gedwongen was thuis te zijn én vlakbij Haarlem woon was het een uitgelezen gelegenheid om naar buiten te gaan. Vooral uitgelezen omdat ik pas in de vroege middag van deze masterclass hoorde, ook weer via het internet en de keuze om te gaan niet makkelijk gemaakt werd (door mijzelf). Maar ik ging, uiteraard.

Ik zal niet zeggen: voor ik het wist stond ik in het Teylers. Dat is namelijk niet waar, ik mocht er een korte reis voor ondernemen. Dat ik ook even door Haarlem, de mooiste stad van Nederland, mocht wandelen laat ik maar even in het midden. Bij het Teylers was het mij even onduidelijk waar de masterclass gehouden zou worden, toch wist ik dit probleem snel te tackelen door het even te vragen. Een kaartje en wat informatie rijker liep ik naar de tweede verdieping waar een groep kinderen druk bezig waren een vel papier van vijftig meter vol te tekenen. De eerste resultaten hiervan waren al bij binnenkomst te zien. Een groot (zeg maar gerust het grootste) gedeelte hing van de balustrade naar beneden in de lobby van het museum. Erg grappig om te zien, maar daar kwamen we niet voor.

Op de eerste verdieping stond ik even te dralen, niet helemaal zeker of ik op de juiste plaats was terechtgekomen tot een dame van het Teylers museum mij de ruimte wees waar de masterclass van David Bade gehouden werd. Ik was op de juiste verdieping, de juiste plaats en hoefde alleen de deur door te stappen. Ondanks dat ik een kwartier te vroeg was bleek ik niet de enige aanwezige in de ruimte. Daarom zocht ik een mooi plaatsje helemaal voorin, op de eerste rij vlakbij het doek dat uitgestald stond. Enkele dames hadden hetzelfde idee opgevat en kwam naast mij zitten. David Bade was intussen druk bezig een fotopresentatie via zijn laptop te laten lopen, water drinken en een beetje rondlopen door de ruimte. Het zijn bezigheden die ook moeten gebeuren, al kwam het vooral doordat de masterclass nog niet begonnen was. Intussen stroomde de ruimte vol met mensen, de twee lege stoelen naast mij werden snel ingenomen en achter mij kwamen nog meer mensen zitten. Ik was niet de enige die (noodgedwongen) tijd had om hierbij aanwezig te zijn. En ondanks dat ik niets met het Teylers heb was ik plaatsvervangend blij dat deze masterclass goed bezocht werd. Het is altijd een risico om zoiets te ondernemen.

David Bade ging ook voortvarend aan de slag, een korte introductie van zichzelf en zijn werk en daarna gelijk het publiek betrekken in de masterclass. "Wat zijn de essenties van het tekenen?" En daar gingen we, alles wat vanuit het publiek gezegd werd deed David Bade op het grote uitgestalde doek. Golvende lijnen, een rechte lijn, cirkels, verschillende kleuren. Langzaam ontstond er een lijnenspel op het doek, gemaakt met een materiaal waarmee David Bade nooit gewerkt had (wasco-krijt). Langzamerhand werd het steeds interessanter, niet dat het in het begin niet interessant was... Maar doordat David Bade deze lijnen geheel spontaan op basis van woorden uit het publiek op het doek had gezet moest hij hier iets mee doen. Ook dit was hij niet gewoon, hij gaf aan zijn werken te maken vanuit een vooropgesteld plan. Een idee dat in zijn hoofd was ontstaan en waarbij hij een dwingende behoefte had iets mee te doen. Willekeurig beginnen aan een werk en dan de bezieling krijgen er iets mee te doen.. dat was andere koek.

Vanuit mijn eigen persoon bekeken is dit precies het tegenovergestelde. Ik begin juist zomaar ergens, zonder enig voorop gesteld plan en zet willekeurig lijnen op het papier die vanzelf een voorstelling gaan vormen. Maar naarmate David Bade verder ging mijn zijn uitleg over zijn manier van werken en het publiek verder betrok in het werk zelf begon er toch iets te ontstaan. Zoals hij het zelf noemde een grote droedel, maar wel iets waarmee hij verder kon werken. De manier waarop hij het publiek bij het werk betrok was erg grappig, vragen stellen, mensen direct aanspreken en vragen wat ze juiste met dat antwoord bedoelde. Uiteindelijk kwam hij lichtelijk vast te zitten met het werk zelf, het doek dat er voor hem opgesteld was en mochten we begrippen roepen die hij zou gaan tekenen. En toch kon hij ook op deze manier een inzicht geven in de manier waarop hij werkt. Iemand riep wat, in dit geval dat hij iets van Haarlem moest tekenen en de associatie van David Bade bij Haarlem was de honkbalvereniging. Gelijk mocht diegene even naar voren komen om model te staan als honkballer. Later werd hij nogmaals naar voren geroepen om toch nog even model te staan voor een andere houding, maar het werd wel duidelijk dat je voor bewegingen gerust gebruik kan maken van een model. De eigen herinnering werkt niet altijd.

Uiteindelijk werd een uitermate leerzame, maar vooral amusante middag. Een masterclass van een kunstenaar die zelf opgeleid was tot leraar en hier nog alle kenmerken van had. Het Teylers museum had hiermee geen beter begin van de masterclass "Campaign for Drawing" kunnen verzinnen. Dit weekend hebben ze nog twee kunstenaars op de rol staan. Hiermee sla ik Henk Schiffmacher even over, aangezien hij vandaag (vrijdag 21 oktober) de masterclass verzorgde. Zelf ben ik hier niet heen geweest, omdat de omstandigheden het niet toelieten. Maar morgen (zaterdag 22 oktober) geeft de Nederlandse meester (in mijn ogen) van de Klare Lijn en tevens een geweldige tekenaar Joost Veerkamp een masterclass. Dit is wel een kunstenaar waar je bij moet zijn, om zijn technieken te leren of gewoon te genieten van zijn manier van werken. En zondag (23 oktober) geeft Ans Markus haar masterclass, waarmee ze de rij van vier compleet maakt. Persoonlijk ben ik totaal niet gecharmeerd van het werk van haar, maar het hele idee van kunstenaars die een masterclass houden is gewoon geweldig. Geweldig om bij te zijn, mee te maken en vooral om inspiratie op te doen. Iedereen heeft een tekenaar of een creatief persoon in zich, ga naar zo'n masterclass en laat je inspireren. Laat je creativiteit uit je komen en maak je wereld een beetje mooier!