17 september 2006

De zelfbevlekking van veertigers

"Dat vroeger alles beter was, is niet waar. Sinds 1977 – het jaar dat punk 'stierf' – is er om de paar jaar een punkrevival. En bij iedere revival zien de punkers er beter uit. De ouderwetse punk was een lelijkerd. Een beetje waterstofperoxide en spuug in het haar, een kapotte spijkerbroek, een nepleren jackie met een paar veiligheidsspelden erin, wat Bulgaarse speed in je neus en pogoën maar. Tegenwoordig besteden punkers heel wat meer aandacht aan hun uiterlijk. Moderne punkers zien er gezond uit. De hanenkammen hebben meer volume, meer glans, meer kleuren, en ze staan netjes haaks-waterpas op de kruin. En daaronder geen puistige bleke heroïnewangetjes, maar een glanzende rozige multivitaminehuid, een eerlijke open antifascistische blik in de ogen. Reken maar dat die jonge gasten die oude punkers helemaal zoek pogoën. En ze hebben nog een negen voor maatschappijleer ook. Ze weten wat de hoofdstad van Senegal is, en hoe de Europese bank om moet gaan met Afrika als economische factor. Het haarspeeksel is vervangen door perfect werkende Nasa-technologie. Verstenende haarspray, die goed uitwasbaar is, en voedende Manic Panic Haargel in synthetische kleuren: Atomic Turquoise, of vlammende Fuchsia Shock. Ook verdwenen zijn de lelijke zelfbedrukte T-shirts ('Smeer poep aan je militaire oproep'). De moderne punker draagt shirts van goed materiaal, en geinig morbide statements in meerkleurendruk. Een Goodbye Kitty T-shirt met een cartoonkat, dood aan een touw. Of een roze konijn: 'Cute but psycho.' De veiligheidsspelden hebben plaatsgemaakt voor body-art, een rits, met sluiting op je navel. Of een 14-karaats wenkbrauwpiercing. Er bestaat inmiddels een gezonde punkindustrie, die dergelijke kleding, antimetaalallergiezalfjes, felle haarverven, ultrastrakke haarlak, Buddy Holly-brillen, halsbanden, oorkettinkjes, fluorescerende bodyart, doodshoofdschoenveters en... eh... punkmuziek levert. Geen amateuristisch 'do it yourself'-gedoe meer, maar een professionele 'fuck you'-attitude, van l'Oreal."

(Uit: 'Zeepaardje met een hoed op' van Bas Albers en Gerard Janssen, oftewel de Easy Aloha's. Uitgeverij Nieuw Amsterdam, ISBN 90 468 0036 9 / NUR 303/660.
)

Eigenlijk zou ik er helemaal niet om mogen lachen. Ik zou dit stukje zelfreflectie en muziekkennis uitermate serieus moeten nemen. Tenslotte gaat het hier om een stel eerlijke muziekjournalisten die een gedegen stuk boekwerk hebben geschreven over de jeugdculturen in Nederland. Mannen die kennis van zaken hebben en weten waar ze over praten. "De punk is hardstikke dood, lang leve de punk!" en meer van dat soort dingen. Ik zou er mijn broek van moeten bevlekken door zoveel wijsheid en inzichten. Eigenlijk zou ik nu onmiddellijk naar de dichtbijzijnde boekwinkel moeten rennen en eisen dat ze me dit boek gaan verkopen. Ik moet de andere inzichten van deze mannen tenslotte ook kunnen consumeren.

Maar ik denk niet dat ik het zal doen. Ik denk dat ik toch bij mijn eerdere mening blijf. Dit boekwerkje mag dan geschreven zijn door muziekjournalisten, mannen die de jeugdculturen al die jaren gevolgd hebben. Mannen die de jaren tachtig punkers door de straat hebben zien lopen en die nog steeds zien lopen. Maar ik zie alleen maar de zelfbevlekking van de stel veertigers die werkelijk geen kaas gegeten hebben van waar ze over schrijven. Ik zie mannen van veertig die aan de zijlijn gestaan hebben toen de jeugdculturen om hen heen zich ontwikkelden en zich verbaasde over wat er allemaal gebeurde. Mannen die veel zagen, maar minder begrepen. Nu zijn het veertigers, veertigers die nog minder begrepen van wat ze toen gezien hadden en heden tendaage nog zien.

Misschien hadden ze er goed aan gedaan om eerst een klein beetje in de cultuur van punk te duiken voordat ze met zulke boute uitspraken kwamen. In de jaren tachtig was punk namelijk al een ontwikkelde stroming. Mensen als Malcom Maclaren en Vivienne Westwood zijn schatrijk geworden van de punkbeweging. Maclaren door het creeëren en op de markt brengen van de Sex Pistols, een band die door vele nog steeds gezien worden als de grondlegger van de punkbeweging. (Dat ze het niet zijn doet geen meter ter zake, het gaat om wat de massa denkt) En uiteraard Westwood die de hele punkbeweging gekleed heeft, zij heeft alles bedacht. De vieze gescheurde spijkerbroeken, de veiligheidspelden, de hanekammen en de ranzige t-shirt. Niets daarvan is orgineel bedacht, alleen gekopieerd door iedereen die achter Westwood aanliep.

Er is geheel niets orgineels aan Punk geweest. Punk is altijd een fashionstatement geweest. De muziek is altijd een in elkaar gedraaide zooi geweest, allemaal kopieën van de zogekroonde grondleggers van de Punk. Natuurlijk heeft het zijn creatoren ontgroeit, werd het op een gegeven moment een stroming van krakers, vieze kinderen en ongewassen kleding. Maar wat het in de basis is zal het altijd blijven, een gecreeërde soepzooi die het tegenwoordig weer is. Daarbij is er geen tijd, plaats en mogelijkheid meer voor ongewassen, vieze kleren en kinderen. Er moet met de bus gereist worden, met i-podsdopjes in de oren en piercings in elk mogelijk lichaamsdeel. De jeugd heeft geld, dat is de enige reden dat ze er netjes uitzien. Geld en ouders die zelf punker geweest zijn dus hun kinderen gewoon hun gang laten gaan. Ouders die de kleren geregeld wassen omdat punkers nog thuis wonen.

Maar dat zal je als veertiger waasrchijnlijk even vergeten zijn. Het zal me niets verbazen als ze zelf ook kinderen hebben die zich gewrongen hebben in een of andere subcultuur. Iets waarvan ze het allang best vinden, tenslotte zijn ze zelf ook jong geweest en weten ze dat opstand hier tegen alleen maar het tegenover gestelde effect heeft. De jeugd heeft de toekomst en dat weet de commercie al jaren en jaren. Alleen hoef ik een veertiger dat niet te vertellen, veertigers zijn de commercie. Zij maken de commercie. De Punk is dood, lang leve de Punk!

Geen opmerkingen: