12 november 2013

De Sinterklaas-discussie

Dit jaar was de discussie er vroeger bij dan voorgaande jaren. Nog voor de eerste pepernoot in de supermarkt gesignaleerd was had ik al de eerste tegenstander van de knecht van Sinterklaas horen leeglopen. Net als pepernoten, klagen dat ze te vroeg in de winkel liggen en taaitaai-poppen is de discussie een onlosmakelijk onderdeel van de Sinterklaas-viering geworden. Zonder klagen over de kleur van de knecht, de kleding van de knecht en het feit dat je een radicaal bent als je durft te klagen over de knecht is het geen Sinterklaas meer. Elk jaar opnieuw begint het weer. Ooit begonnen als een klein vuurtje in een bedompte woning driehoog achter, of misschien wel in een helder-verlichte villa ergens op de Amsterdamse zuidas, is het uitgegroeid tot een veenbrand die de hele maatschappij bezighoudt. Er is ook geen ontsnappen aan. Het is niet eens meer mogelijk om geen mening te hebben in de jaarlijks terugkerende Sinterklaas-discussie. Iedereen wordt erbij betrokken, of je Sinterklaas nu leuk vind of niet. Het is er en gaat niet weg tot je iets gezegd hebt.

Elk jaar weer lijkt de discussie harder en verbetener te worden, met dit jaar als hoogtepunt. Nog voordat ik überhaupt dacht aan pepernoten of kijken waar ze nu weer in de winkel lagen zag ik de eerste verwijzing naar de knecht van Sinterklaas voorbij komen. Dan weet je dat de donkere dagen weer aangebroken zijn. De laatste maanden van het jaar, de feestdagen komen eraan en we gaan elkaar met woorden aftroeven. Tenminste, dat was de Sinterklaas-discussie in de voorgaande jaren. Iemand begint de discussie, meestal iemand die vind dat de knecht van Sinterklaas zijn langste tijd gehad heeft en anderen gaan daar tegenin. Een beetje strijd en langzaam dooft het weer uit als de stoomboot de Nederlandse kades raakt. Heel spannend wordt het eigenlijk nooit, maar toen brak dit jaar aan.

Dit jaar nam de Sinterklaas-discussie een andere vorm aan. Harder dan voorheen, de degens werden echt gekruist. Je kon alleen voor zijn of juist faliekant tegen. Een middenweg was niet mogelijk, net zo min als je kon ontsnappen aan de discussie. Het was overal. Hele praatprogramma's werden erover volgeleuterd, pagina's op internet werden eraan gewijd en de sociale media ontplofte met voor- en tegenstanders. Heel even was het de waan van de dag, die overging in de waan van de week en nog een maand aanhield. Niemand luisterde meer naar elkaar. Beide kampen groeven diepe loopgraven vanwaaruit ze hun argumenten met veel geschreeuw naar de andere kant slingerden. Je kon niet eens meer spreken van een discussie. Het was een uitwisseling van argumenten, de een meer valide dan de ander, geworden. Wederzijds begrip voor de andere z'n standpunten ontbrak geheel en de andere partij, de tegenstanders, worden weggezet als radicalen of mensen die tradities moedwillig willen slopen. Racisme, extremisme, oikofobie en weet ik veel wat nog meer passeerden de revue. Net zolang tot we het punt bereikten dat iedereen er doodziek van was. Doodziek van de discussie en nog veel zieker van de tegenpartij die weigert te kijken naar enig argument. De mensen die zich echt ingegraven hebben in een loopgraaf en bovenop de barricaden staan kunnen we niet meer aanhoren. Het is genoeg. We zijn het zat.

En toch sijpelt de discussie overal doorheen. Je kan het wel zat zijn, de discussie dusdanig moe geworden dat je een andere kant op wil kijken, maar dat kan niet. Er is geen ontsnappen mogelijk. Je let even niet op en iets als Powned komt wel weer met een zogenaamd nieuwe invalshoek. Of iemand gooit zo'n zogenaamde nieuwe zienswijze op één van de vele sociale media, waarna je jezelf opeens gedwongen voelt om weer je argumenten uit de kast te halen. Weer start de discussie op. Een discussie die geen discussie meer is, maar een opsomming van je argumenten en een weigering te luisteren naar de andere partij. Hoe je het ook went of keert, het eindigt altijd in frustratie en partijen die kwaad weglopen. Vaak lopen zelfs beide kampen kwaad weg en vervagen vriendschappen door deze jaarlijks terugkerende traditie. Sinterklaas heeft zijn onschuld verloren en de maatschappij moet zich nog opmaken om de cadeau's te kopen.

Met nog iets minder dan een maand te gaan moeten we ons nog opmaken voor enkele weken dezelfde argumenten langs zien te komen. Zelfs als je het niet meer wilt zien zal je er alsnog mee geconfronteerd worden, zelfs als je helemaal niets met de viering hebt moet je partij kiezen (als je dat nog niet gedaan hebt). En je weet dat je volgend jaar weer precies hetzelfde moet gaan doen, net zoals je iets moet roepen over pepernoten die elk jaar terugkeren in de supermarkt. De discussie is een traditie geworden, eentje die het land verdeeld in onverenigbare kampen en zoals we de discussie dit jaar voeren is er nog maar één conclusie mogelijk. We zullen blij zijn als het zes december is. We zullen blij zijn als Sinterklaas met zijn stoomboot weer verdwenen is.

Geen opmerkingen: